Biologische Agentia

Het risico om ziek te worden van contact met biologische agentia(= enkelvoudig genoemd agens)kan onderverdeeld worden in de volgende vier categorieën :

  • categorie 1:

een agens waarvan het onwaarschijnlijk is dat het bij de mens een ziekte kan veroorzaken;

  • categorie 2:

een agens dat bij de mens een ziekte kan veroorzaken en een gevaar voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers kan opleveren, maar waarvan het onwaarschijnlijk is dat het zich onder de bevolking verspreidt, terwijl er gewoonlijk een effectieve profylaxe of behandeling bestaat;

  • categorie 3:

een agens dat bij de mens een ernstige ziekte kan veroorzaken en een groot gevaar voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers kan opleveren en waarvan er een kans is dat het zich onder de bevolking verspreidt, terwijl er gewoonlijk een effectieve profylaxe of behandeling bestaat;

  • categorie 4:

een agens dat bij de mens een ernstige ziekte veroorzaakt en een groot gevaar voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers oplevert en waarvan het zeer waarschijnlijk is dat het zich onder de bevolking verspreidt, terwijl er gewoonlijk geen effectieve profylaxe of behandeling bestaat.

Wat er precies op een bepaald moment gebeurd hangt af van de eigenschappen van het agens, van de omstandigheden (temperatuur,vochtigheid, voedselaanwezigheid) en van de eigenschappen van de degene die besmet wordt. De mens heeft vele mogelijkheden om de aanval af te slaan zoals een gezonde huid, vochtstromen (tranende ogen, loopneus), maagzuur, afweercellen en afweerstoffen.
Die afweer is bij ieder mens anders en verandert regelmatig. Iedereen is dus wisselend kwetsbaar. Extra risico lopen jeugdigen(immuunsysteem niet volledig op peil), zwangeren(beschadiging ongeboren kind), en mensen met een slecht functionerend immuunsysteem.

Aan de hand van de geschatte kans en de ernst van de aandoening is de volgende top drie van biologische agentia voor de ‘buitenmedewerkers’ aan het spoor vastgesteld:

  • Clostridium tetani: algemeen in de bodem en in vuil aanwezig, in (feces) uitwerpselen van dieren en mensen, in rioolwater en in oppervlaktewater. Besmetting door wonden of beschadigde huid die in aanraking komt met besmette aarde of vuil. Gevolg: Tetanusinfectie(spierspasme)
  • Borrelia burgdorferi: aanwezig in besmette teken. Teken zitten vooral in bosjes, bomen en hoog gras. In de warme maanden meer risico
    Besmetting door beet van een besmette teek. Gevolg: Ziekte van Lyme= typische huiduitslag die kan leiden tot diverse aandoeningen aan zenuwstelsel, de huid, gewrichten en het hart
  • Hepatitis A virus: aanwezig in( feces) ontlasting van mens en dier. Besmetting door direct  contact van de mond met ontlasting, bijvoorbeeld door ontlasting op de handen na toiletbezoek of door te roken met besmette handen.Ook bij controle op het “oog” van spoorstaven is direct contact; handen en door werkhouding mond, een direct besmettingsgevaar.Indirect kan de besmetting optreden door voedsel of drinkwater dat verontreinigd is met ontlasting.
    Gevolg: Hepatitis A, Geelzucht (griep, koorts, gebrek aan eetlust, ,misselijkheid en buikklachten)


Naast bovengenoemde relatief ernstige aandoeningen kunnen buitenmedewerkers door verschillende biologische agentia aanwezig in menselijke ontlasting, middels hand mond contact, infecties oplopen die kunnen leiden tot buikgriep variërend van een milde tot bloederige diarree.

Ook is het belangrijk dat bij de werkvoorbereiding rekening gehouden wordt met:
infecties die landelijk actueel zijn bv. Q koorts, Hazenpest (Tularemie) : een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie. Er zijn verschillende types van de bacterie. De ziekte kan mild maar ook ernstig verlopen. Tularemie is een zoönose, wat wil zeggen dat de bacterie van dieren op mensen kan overgaan. De bacterie komt vrij algemeen in de wereld voor. Vooral knaagdieren, hazen, konijnen en insecten kunnen een bron zijn.
Toelichting en maatregelen www.rivm.nl
Afrikaanse varkenspest informatieve bronnen: www.naturetoday.com en www.wur.nl
De overheid verstrekt informatie in de vorm van toolkits.
Alle toolkits uit het RIVM Voorlichtingscentrum vindt u voortaan hier. https://www.rivm.nl/toolkits-voor-publiekscommunicatie

De communicatietoolkits bieden praktische ondersteuning bij publiekscommunicatie over gezondheid. Vier thema's ontsluiten de toolkits met communicatiegereedschap. De toolkits worden aangeboden door het RIVM en talrijke partnerorganisaties. Het aanbod wordt steeds verder uitgebreid.